Mô hình quản lý thuế hộ kinh doanh từ 2026 | Xóa bỏ thuế khoán, chuyển sang tự khai

Mục lục nội dung chính:

1. Quyết định 3389/QĐ-BTC – Bước ngoặt trong quản lý thuế hộ kinh doanh
2. Mục tiêu của Quyết định 3389/QĐ-BTC
- 2.1. Mục tiêu tổng quát
- 2.2. Mục tiêu cụ thể
3. Phân nhóm hộ kinh doanh theo doanh thu và mô hình quản lý thuế hộ cá nhân kinh doanh (Quyết định 3389/QĐ-BTC)
- 3.1. Phân nhóm hộ, cá nhân kinh doanh theo doanh thu
- 3.2. Mô hình quản lý thuế hộ cá nhân kinh doanh chi tiết
4. Khó khăn khi chuyển đổi từ thuế khoán sang tự khai
5. Giải pháp hỗ trợ từ cơ quan thuế

1. Quyết định 3389/QĐ-BTC – Bước ngoặt trong quản lý thuế hộ kinh doanh

Ngày 06/10/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 3389/QĐ-BTC với mục tiêu hiện đại hóa công tác quản lý thuế hộ kinh doanh, xóa bỏ cơ chế thuế khoán từ ngày 01/01/2026, hướng đến một môi trường kinh doanh minh bạch và bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

2. Mục tiêu của Quyết định 3389/QĐ-BTC

2.1. Mục tiêu tổng quát

Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và chuyển đổi số trong ngành thuế.
Giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế.
Nâng cao chất lượng hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tư nhân phát triển bền vững.

2.2. Mục tiêu cụ thể

Hoàn thiện khung pháp lý về quản lý thuế hộ kinh doanh.
Áp dụng cơ chế tự khai – tự nộp thuế từ ngày 01/01/2026.
Cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục và chi phí tuân thủ.
100% hộ kinh doanh được tiếp cận thông tin, hướng dẫn và hỗ trợ.
100% hộ áp dụng hóa đơn điện tử đúng quy định.
100% hộ thực hiện thủ tục thuế điện tử thuận tiện, minh bạch.

3. Phân nhóm hộ kinh doanh theo doanh thu và mô hình quản lý thuế hộ cá nhân kinh doanh (Quyết định 3389/QĐ-BTC)

3.1. Phân nhóm hộ, cá nhân kinh doanh theo doanh thu

Theo Quyết định 3389/QĐ-BTC về quản lý thuế hộ kinh doanh, các hộ và cá nhân kinh doanh được chia thành 3 nhóm doanh thu, mỗi nhóm áp dụng chính sách thuế và phương thức quản lý khác nhau:

Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm
Nhóm 2: Doanh thu từ 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm
Nhóm 3: Doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm

Với từng nhóm, chính sách thuế, chế độ kê khai, hóa đơn, sổ sách kế toán, nghĩa vụ tài khoản ngân hàng và cơ chế hỗ trợ đều được quy định riêng biệt.
Đặc biệt, nhóm 2 và nhóm 3 bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử và thực hiện chế độ kế toán phù hợp theo quy định hiện hành.

3.2. Mô hình quản lý thuế hộ cá nhân kinh doanh chi tiết

Dưới đây là bảng mô hình quản lý thuế hộ cá nhân kinh doanh theo từng nhóm doanh thu được quy định trong Quyết định 3389/QĐ-BTC:

Tiêu chí	Nhóm 1 (Doanh thu ≤ 200 triệu/năm)	Nhóm 2 (200 triệu < DT ≤ 3 tỷ)	Nhóm 3 (Doanh thu > 3 tỷ)
Thuế GTGT	Không phải nộp	– Theo phương pháp trực tiếp theo % doanh thu) Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ % – Tự nguyện đăng ký áp dụng pp khấu trừ nếu đủ điều kiện Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ	– Bắt buộc áp dụng khấu trừ Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra – Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ
Thuế TNCN	Không phải nộp	Tính theo tỷ lệ % trên doanh thu theo từng ngành nghề Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ %	Tính trên thu nhập tính thuế x 17% (Thu nhập tính thuế = Doanh thu – chi phí hợp lý)
Trách nhiệm kê khai doanh thu	Kê khai 2 lần/năm (đầu/ giữa năm và cuối năm) để xác định nghĩa vụ thuế	Kê khai theo quý (4 lần/năm) + quyết toán năm	Kê khai theo tháng (nếu có doanh thu năm trên 50 tỷ) hoặc quý, quyết toán năm
Hóa đơn	Khuyến khích dùng hóa đơn điện tử có mã (trong giao dịch với người tiêu dùng)	Bắt buộc dùng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền nếu DT > 1 tỷ và có hoạt động kinh doanh bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng;	Bắt buộc dùng hóa đơn điện tử có mã hoặc HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền
Sổ kế toán	Ghi chép đơn giản (được hỗ trợ phần mềm đơn giản miễn phí)	Sổ kế toán đơn giản, phần mềm miễn phí	Bắt buộc theo chế độ kế toán của DN siêu nhỏ hoặc DN vừa
Tài khoản ngân hàng	Không bắt buộc	Bắt buộc mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh	Bắt buộc mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh
Chuyển đổi pp tính thuế	Không áp dụng	Nếu DT > 3 tỷ trong 2 năm liên tục → áp dụng như nhóm 3 từ năm sau	Áp dụng như DN. Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào từ kỳ đầu tiên
Kinh doanh qua nền tảng TMĐT	Nếu sàn có chức năng thanh toán: – Sàn khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT, TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu – Nếu DT cuối năm < 200tr, được xử lý hoàn nộp thừa thuế đã nộp thay Nếu sàn không có chức năng thanh toán: – Cá nhân phải tự kê khai, nộp thuế theo từng lần phát sinh, tháng hoặc quý	Nếu sàn có chức năng thanh toán: – Sàn khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT, TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu – Nếu DT cuối năm < 200tr, được xử lý hoàn nộp thừa thuế đã nộp thay Nếu sàn không có chức năng thanh toán: – Cá nhân phải tự kê khai, nộp thuế theo từng lần phát sinh, tháng hoặc quý	Nếu sàn có chức năng thanh toán: – Sàn khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT, TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu – Nếu DT cuối năm < 200tr được xử lý hoàn nộp thừa thuế đã nộp thay Nếu sàn không có chức năng thanh toán: – Cá nhân phải tự kê khai, nộp thuế theo từng lần phát sinh, tháng hoặc quý
Hỗ trợ từ cơ quan nhà nước	– Miễn phí phần mềm kế toán – Hỗ trợ sử dụng hóa đơn điện tử – Tư vấn pháp lý	– Miễn phí phần mềm kế toán – Hỗ trợ sử dụng hóa đơn điện tử – Tư vấn pháp lý	– Miễn phí phần mềm kế toán – Hỗ trợ sử dụng hóa đơn điện tử – Tư vấn pháp lý – Khuyến khích chuyển đổi sang doanh nghiệp để hưởng ưu đãi theo Nghị quyết 68 & 198

4. Khó khăn khi chuyển đổi từ thuế khoán sang tự khai

Thói quen quản lý thủ công, thiếu kỹ năng sử dụng phần mềm.
Thiếu kiến thức kế toán và kỹ năng số.
Chi phí đầu tư ban đầu cao.
Tâm lý e ngại minh bạch doanh thu.
Cần hướng dẫn chi tiết từ cơ quan thuế.

5. Giải pháp hỗ trợ từ cơ quan thuế

Tổ chức tập huấn trực tiếp và trực tuyến.
Cung cấp phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử miễn phí.
Đơn giản hóa quy trình điện tử.
Thiết lập kênh hỗ trợ 24/7.
Khuyến khích chuyển đổi lên doanh nghiệp để hưởng ưu đãi theo Nghị quyết 68-NQ/TW và 198/NQ-CP.

Xem thêm

MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH TỪ NĂM 2026